EĞİTİM
D
evletin temel işlevlerinden biri olan eğitim, Türkiye’de devletin denetimi ve gözetimi altında yapılmaktadır. Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) eğitim hizmetlerinin sunumundan sorumludur. Eğitim hakkı Anayasa ile güvence altına alınmıştır.
Türk millî eğitim sistemi, bireylerin eğitim ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde örgün eğitim ve yaygın eğitim olmak üzere iki ana bölümden oluşmaktadır.
Türk millî eğitim sistemi, bireylerin eğitim ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde örgün eğitim ve yaygın eğitim olmak üzere iki ana bölümden oluşmaktadır.
Örgün Eğitim
Örgün eğitim; okul öncesi eğitim, ilköğretim, ortaöğretim ve yükseköğretim kurumlarını kapsar.
Okul Öncesi Eğitim
Okul öncesi eğitim örgün eğitimin ilk basamağı olup zorunlu eğitim çağına gelmemiş çocukların eğitimini kapsamaktadır. Zorunlu bir eğitim kademesi olmamakla birlikte her çocuğun en az bir yıl okul öncesi eğitim alarak ilkokula başlaması hedeflenmektedir. Okul öncesi eğitim kurumları, bağımsız anaokulları olarak kurulabileceği gibi, örgün eğitim ve hayat boyu öğrenme kurumları bünyesinde açılan ana sınıfları ile mesleki ve teknik ortaöğretim kurumları bünyesinde uygulama sınıfı olarak açılabilmektedir. Okul öncesi eğitiminin amaç ve görevleri, milli eğitimin genel amaçlarına ve temel ilkelerine uygun olarak;
Okul öncesi eğitim örgün eğitimin ilk basamağı olup zorunlu eğitim çağına gelmemiş çocukların eğitimini kapsamaktadır. Zorunlu bir eğitim kademesi olmamakla birlikte her çocuğun en az bir yıl okul öncesi eğitim alarak ilkokula başlaması hedeflenmektedir. Okul öncesi eğitim kurumları, bağımsız anaokulları olarak kurulabileceği gibi, örgün eğitim ve hayat boyu öğrenme kurumları bünyesinde açılan ana sınıfları ile mesleki ve teknik ortaöğretim kurumları bünyesinde uygulama sınıfı olarak açılabilmektedir. Okul öncesi eğitiminin amaç ve görevleri, milli eğitimin genel amaçlarına ve temel ilkelerine uygun olarak;
Çocukların beden, zihin ve duygu gelişmesini ve iyi alışkanlıklar kazanmasını sağlamak;
Onları ilköğretime hazırlamak;
Şartları elverişsiz çevrelerden ve ailelerden gelen çocuklar için ortak bir yetişme ortamı oluşturmak;
Çocukların Türkçeyi doğru ve güzel konuşmalarını sağlamaktır.
2020-2021 eğitim öğretim yılında 30.978 okul öncesi eğitim kurumunda 1.225.981 çocuk öğrenim görmüş,
95.049 öğretmen görev yapmıştır.
95.049 öğretmen görev yapmıştır.
2020-2021 eğitim-öğretim yılında yaklaşık 27,5 milyon öğrenci öğrenim görmüştür
Okul öncesi eğitim 3-5 yaş grubundaki çocukların eğitimini kapsamaktadır.
İlköğretimlköğretim 6-14 yaş grubundaki çocukların eğitim ve öğretimini kapsar.
Tüm yurttaşlar için zorunludur ve devlet okullarında parasızdır.
İlköğretim kurumları 4 yıl süreli ilkokullar ile 4 yıl süreli
ortaokullardan oluşur.
2020-2021 eğitim-öğretim yılında 24.576 ilkokulda, 5.328.391 öğrenci öğrenim görmüş ve 306.937 öğretmen görev yapmıştır.
2020-2021 eğitim-öğretim yılında 19.025 ortaokulda, 5.212.969 öğrenci öğrenim görmüş ve 370.798 öğretmen görev yapmıştır.
Resmî ilköğretim okulu öğrencilerinin ders kitapları, devlet tarafından ücretsiz olarak verilmektedir.
Kırsal kesimde okulu bulunmayan köy ve köy altı yerleşim birimlerinde bulunan ve taşıma yoluyla eğitime erişim imkânı bulunmayan ortaokul kademesindeki çocukların eğitim-öğretim hizmetlerine kavuşturulması amacıyla yatılı bölge ortaokulları (YBO) açılmıştır. YBO’larda öğrenim gören öğrencilerin her türlü gideri devlet tarafından karşılanmaktadır. 2020-2021 eğitim-öğretim yılında 286 Yatılı Bölge Ortaokulu’nda toplam 57.050 yatılı öğrenci öğrenim görmüştür.
Okulu bulunmayan, nüfusu az ve dağınık yerleşim birimlerinde bulunan ilköğretim çağındaki çocuklar ile birleştirilmiş sınıf uygulaması yapan okullarda bulunan öğrencilerin, daha kaliteli eğitim-öğretim imkânına kavuşturulması için taşımalı ilköğretim uygulaması yapılmaktadır. 2020-2021 eğitim öğretim yılında 41.845 okul ve okulsuz yerleşim biriminden 722.119 öğrenci, 12.058 okula günübirlik taşınmıştır.
Eğitimde fırsat eşitliğini sağlamak ve ilköğretim düzeyinde verilen eğitimi desteklemek amacıyla uzaktan eğitim hizmeti verilmektedir. Bu hizmetlerin en açık örneği olan Açık İlköğretim Okulu uygulaması; daha önce ilkokuldan mezun olmuş, ancak herhangi bir nedenle ortaokula devam edememiş yurt içi veya yurt dışındaki tüm yurttaşlara 8 yıllık ilköğrenimi tamamlama olanağı sağlayan bir eğitim sistemidir. 2020-2021 eğitim-öğretim yılında 128.433 öğrenci açık öğretim ortaokulu kapsamında öğrenim görmüştür.
2020-2021 eğitim-öğretim yılında 24.576 ilkokulda, 5.328.391 öğrenci öğrenim görmüş ve 306.937 öğretmen görev yapmıştır.
2020-2021 eğitim-öğretim yılında 19.025 ortaokulda, 5.212.969 öğrenci öğrenim görmüş ve 370.798 öğretmen görev yapmıştır.
Resmî ilköğretim okulu öğrencilerinin ders kitapları, devlet tarafından ücretsiz olarak verilmektedir.
Kırsal kesimde okulu bulunmayan köy ve köy altı yerleşim birimlerinde bulunan ve taşıma yoluyla eğitime erişim imkânı bulunmayan ortaokul kademesindeki çocukların eğitim-öğretim hizmetlerine kavuşturulması amacıyla yatılı bölge ortaokulları (YBO) açılmıştır. YBO’larda öğrenim gören öğrencilerin her türlü gideri devlet tarafından karşılanmaktadır. 2020-2021 eğitim-öğretim yılında 286 Yatılı Bölge Ortaokulu’nda toplam 57.050 yatılı öğrenci öğrenim görmüştür.
Okulu bulunmayan, nüfusu az ve dağınık yerleşim birimlerinde bulunan ilköğretim çağındaki çocuklar ile birleştirilmiş sınıf uygulaması yapan okullarda bulunan öğrencilerin, daha kaliteli eğitim-öğretim imkânına kavuşturulması için taşımalı ilköğretim uygulaması yapılmaktadır. 2020-2021 eğitim öğretim yılında 41.845 okul ve okulsuz yerleşim biriminden 722.119 öğrenci, 12.058 okula günübirlik taşınmıştır.
Eğitimde fırsat eşitliğini sağlamak ve ilköğretim düzeyinde verilen eğitimi desteklemek amacıyla uzaktan eğitim hizmeti verilmektedir. Bu hizmetlerin en açık örneği olan Açık İlköğretim Okulu uygulaması; daha önce ilkokuldan mezun olmuş, ancak herhangi bir nedenle ortaokula devam edememiş yurt içi veya yurt dışındaki tüm yurttaşlara 8 yıllık ilköğrenimi tamamlama olanağı sağlayan bir eğitim sistemidir. 2020-2021 eğitim-öğretim yılında 128.433 öğrenci açık öğretim ortaokulu kapsamında öğrenim görmüştür.
OrtaöğretimOrtaöğretim; ilköğretime dayalı dört yıllık zorunlu örgün veya yaygın
öğrenim veren genel, mesleki ve teknik öğretim kurumları ile mesleki
eğitim merkezlerinin tümünü kapsar.
Ortaöğretim, çeşitli programlar uygulayan liselerden meydana gelir. İlköğretimini tamamlayan ve ortaöğretime girmeye hak kazanmış olan her öğrenci ortaöğretime devam etme ve ortaöğretim imkânlarından yararlanma hakkına sahiptir.
Genel Ortaöğretim anadolu, fen ve sosyal bilimler liselerinden oluşmaktadır. Mesleki ve teknik ortaöğretim ise; mesleki ve teknik anadolu lisesi, çok programlı anadolu lisesi, mesleki eğitim merkezlerinden oluşmaktadır.
2020-2021 eğitim-öğretim yılında 12.972 ortaöğretim kurumunda, 6.318.602 öğrenci öğrenim görmüş ve 382.109 öğretmen görev yapmıştır.
Ortaöğretimin Yeniden Yapılandırılması Projesi kapsamında ortaöğretimde öğrenim gören öğrencilerin ders kitapları da 2021-2022 eğitim-öğretim yılında ücretsiz verilmeye devam etmektedir. Ayrıca mesleki ve teknik anadolu liselerinin meslek ders kitapları 2021-2022 öğretim yılından itibaren öğrencilere ücretsiz verilmektedir.
Ortaöğretime devam edemeyen kişilere fırsat tanıyarak öğrenimlerini tamamlamaları için uzaktan eğitim hizmetleri verilmektedir. Bu eğitimler; Açık Öğretim Lisesi, Mesleki Açık Öğretim Lisesi ile Mesleki ve Teknik Açık Öğretim Okulunda verilmektedir. 2020-2021 eğitim-öğretim yılında 1.452.331 öğrenci açık lise kapsamında öğrenim görmüştür.
Ortaöğretim, çeşitli programlar uygulayan liselerden meydana gelir. İlköğretimini tamamlayan ve ortaöğretime girmeye hak kazanmış olan her öğrenci ortaöğretime devam etme ve ortaöğretim imkânlarından yararlanma hakkına sahiptir.
Genel Ortaöğretim anadolu, fen ve sosyal bilimler liselerinden oluşmaktadır. Mesleki ve teknik ortaöğretim ise; mesleki ve teknik anadolu lisesi, çok programlı anadolu lisesi, mesleki eğitim merkezlerinden oluşmaktadır.
2020-2021 eğitim-öğretim yılında 12.972 ortaöğretim kurumunda, 6.318.602 öğrenci öğrenim görmüş ve 382.109 öğretmen görev yapmıştır.
Ortaöğretimin Yeniden Yapılandırılması Projesi kapsamında ortaöğretimde öğrenim gören öğrencilerin ders kitapları da 2021-2022 eğitim-öğretim yılında ücretsiz verilmeye devam etmektedir. Ayrıca mesleki ve teknik anadolu liselerinin meslek ders kitapları 2021-2022 öğretim yılından itibaren öğrencilere ücretsiz verilmektedir.
Ortaöğretime devam edemeyen kişilere fırsat tanıyarak öğrenimlerini tamamlamaları için uzaktan eğitim hizmetleri verilmektedir. Bu eğitimler; Açık Öğretim Lisesi, Mesleki Açık Öğretim Lisesi ile Mesleki ve Teknik Açık Öğretim Okulunda verilmektedir. 2020-2021 eğitim-öğretim yılında 1.452.331 öğrenci açık lise kapsamında öğrenim görmüştür.
Ortaöğretim kapsamındaki okullarda gerçekleştirilen uygulamalarla eğitime destek verilmektedir.
Özel Eğitim
Özel eğitim ihtiyacı olan bireyler için zorunlu eğitim okul öncesi dönemden başlayarak ortaöğretimi de kapsayacak şekilde düzenlenmiş olup özel eğitim ihtiyacı olan bireylerin eğitim hakları başta Anayasamız olmak üzere çeşitli uluslararası sözleşmeler ve kanunlarla güvence altına alınmıştır.
Özel eğitim okul ve kurumlarında; görme yetersizliği, işitme yetersizliği, bedensel yetersizliği, zihinsel yetersizliği veya otizm spektrum bozukluğu olan öğrenciler ve özel yetenekli öğrencilere eğitim hizmetleri verilmektedir.
Özel eğitim ihtiyacı olan birey çeşitli nedenlerle bireysel ve gelişim özellikleri ile eğitim yeterlilikleri açısından akranlarından beklenilen düzeyden anlamlı farklılık gösteren bireydir.
Ülkemizde özel eğitim ihtiyacı olan bireylerin her tür ve kademedeki eğitimlerini öncelikle kaynaştırma/bütünleştirme yoluyla akranları ile birlikte aynı sınıfta tam zamanlı veya özel eğitim sınıflarında yarı zamanlı olarak sürdürmeleri esastır.
2020-2021 eğitim-öğretim yılında özel eğitim veren 1.517 okul/kurum/sınıfta toplam 425.816 öğrenci öğrenim görmüş ve 16.671 öğretmen görev yapmıştır. Bununla birlikte özel eğitim sınıflarında 49.194, diğer okullar bünyesinde ise 319.881 engelli, kaynaştırma eğitimi almıştır. 150 özel eğitim okulu bünyesinde bulunan ana sınıflarında da 1.249 öğrenci bulunmaktadır.
Özel eğitim ihtiyacı olan bireyler için zorunlu eğitim okul öncesi dönemden başlayarak ortaöğretimi de kapsayacak şekilde düzenlenmiş olup özel eğitim ihtiyacı olan bireylerin eğitim hakları başta Anayasamız olmak üzere çeşitli uluslararası sözleşmeler ve kanunlarla güvence altına alınmıştır.
Özel eğitim okul ve kurumlarında; görme yetersizliği, işitme yetersizliği, bedensel yetersizliği, zihinsel yetersizliği veya otizm spektrum bozukluğu olan öğrenciler ve özel yetenekli öğrencilere eğitim hizmetleri verilmektedir.
Özel eğitim ihtiyacı olan birey çeşitli nedenlerle bireysel ve gelişim özellikleri ile eğitim yeterlilikleri açısından akranlarından beklenilen düzeyden anlamlı farklılık gösteren bireydir.
Ülkemizde özel eğitim ihtiyacı olan bireylerin her tür ve kademedeki eğitimlerini öncelikle kaynaştırma/bütünleştirme yoluyla akranları ile birlikte aynı sınıfta tam zamanlı veya özel eğitim sınıflarında yarı zamanlı olarak sürdürmeleri esastır.
2020-2021 eğitim-öğretim yılında özel eğitim veren 1.517 okul/kurum/sınıfta toplam 425.816 öğrenci öğrenim görmüş ve 16.671 öğretmen görev yapmıştır. Bununla birlikte özel eğitim sınıflarında 49.194, diğer okullar bünyesinde ise 319.881 engelli, kaynaştırma eğitimi almıştır. 150 özel eğitim okulu bünyesinde bulunan ana sınıflarında da 1.249 öğrenci bulunmaktadır.
Rehberlik ve Araştırma Merkezi
Özel eğitim ihtiyacı olan bireylerin eğitsel değerlendirme ve tanılamalarına yönelik iş ve işlemler rehberlik ve araştırma merkezlerinde (RAM) yürütülür. Bu kapsamda toplam 277 Rehberlik ve Araştırma Merkezi (RAM) hizmet vermektedir.
Bilim Ve Sanat Merkezleri
Ülkemizde özel yeteneklilere yönelik çalışmalar; bilim ve sanat merkezleri, araştırma, geliştirme, eğitim ve uygulama merkezi ve destek eğitim odaları aracılığıyla yürütülmektedir. Bilim ve sanat merkezleri, özel yetenekli öğrencilerin bireysel yeteneklerinin farkında olmalarını ve kapasitelerini geliştirerek en üst düzeyde kullanmalarını sağlamak amacıyla açılmış olan proje tabanlı bağımsız destek eğitim kurumlarıdır. Bu merkezlerde öğrencilere ders dışı saatlerde ilgi alanları ve okul müfredatları göz önünde bulundurularak güzel sanatlar, yaratıcı yazarlık, drama, yazılım, yabancı dil, liderlik, mekatronik, astronomi ve uzay bilimleri, yenilenebilir ve sürdürülebilir enerji, havacılık, akıl ve zekâ oyunları, düşünce eğitimi, arkeoloji, şehir kültürü ve benzeri alanlarla ilişkilendirilen zenginleştirilmiş eğitim programı uygulanmaktadır. Türkiye’nin tüm illerinde hizmet veren 340 bilim ve sanat merkezinde; ilkokul, ortaokul ve lise çağındaki 67.375 özel yetenekli öğrenci eğitim almaktadır.
Özel Öğretim
Her kademe ve türdeki özel okullar, özel öğretim kursları, özel motorlu taşıt sürücü kursları, özel muhtelif kurslar, özel eğitim ve rehabilitasyon merkezleri, özel öğretim kurumları kapsamına girmektedir.
Türk eğitim sisteminde kalite odaklı eğitim hizmeti verilmesine katkı sağlamak amacıyla faaliyet gösteren özel öğretim kurumları, son yıllarda nitelik ve nicelik olarak artış göstermektedir. Özel okullarda kayıtlı öğrenci sayısının örgün eğitim kademelerindeki toplam öğrenci sayısına oranı, 2012- 2013 eğitim ve öğretim yılında %3,31 iken, bu oran 2020-2021 eğitim ve öğretim yılında (açık öğretim hariç) %7,9 olmuştur. Örgün eğitim içerisindeki özel okul sayılarının toplam okul sayısına oranı ise %20,1’dir.
2020-2021 eğitim-öğretim yılında (örgün+yaygın) 30.116 özel öğretim kurumunda 3.785.654 öğrenci/kursiyer öğrenim görmüş ve 239.487 öğretmen görev yapmıştır
Türk eğitim sisteminde kalite odaklı eğitim hizmeti verilmesine katkı sağlamak amacıyla faaliyet gösteren özel öğretim kurumları, son yıllarda nitelik ve nicelik olarak artış göstermektedir. Özel okullarda kayıtlı öğrenci sayısının örgün eğitim kademelerindeki toplam öğrenci sayısına oranı, 2012- 2013 eğitim ve öğretim yılında %3,31 iken, bu oran 2020-2021 eğitim ve öğretim yılında (açık öğretim hariç) %7,9 olmuştur. Örgün eğitim içerisindeki özel okul sayılarının toplam okul sayısına oranı ise %20,1’dir.
2020-2021 eğitim-öğretim yılında (örgün+yaygın) 30.116 özel öğretim kurumunda 3.785.654 öğrenci/kursiyer öğrenim görmüş ve 239.487 öğretmen görev yapmıştır
Turizm Ülkesi Türkiye
Geleneksel Sanatlar
Tiyatro
Türk Mutfağında
Öne Çıkan Lezzetler
Öne Çıkan Lezzetler
Yaygın Eğitim (Resmi+Özel)
Yaygın eğitim; örgün eğitim sistemine hiç girmemiş, örgün eğitim sisteminin herhangi bir kademesinde bulunan veya bu kademelerden birinden ayrılmış olanlara, ilgi ve ihtiyaç duydukları alanda örgün eğitim yanında veya dışında düzenlenen eğitim faaliyetlerinin tümünü kapsar.
73 alan altında 1.040’ı genel, 2.771’i mesleki ve teknik olmak üzere 3.811 yaygın eğitim kurs programı ile yaygın eğitim faaliyetleri sürdürülmektedir. Yaygın eğitim amaçlı kurslara 2020-2021 eğitim-öğretim yılı sonu itibariyle 9.250.777 kişi katılmıştır. Bu eğitimler, 18.092 kurumda 92.742 öğretmen tarafından verilmiştir.
73 alan altında 1.040’ı genel, 2.771’i mesleki ve teknik olmak üzere 3.811 yaygın eğitim kurs programı ile yaygın eğitim faaliyetleri sürdürülmektedir. Yaygın eğitim amaçlı kurslara 2020-2021 eğitim-öğretim yılı sonu itibariyle 9.250.777 kişi katılmıştır. Bu eğitimler, 18.092 kurumda 92.742 öğretmen tarafından verilmiştir.
Halk Eğitimi
Türkiye’nin 81 ilinde her ilçede en az bir tane olmak üzere 998 halk eğitimi merkezi, 24 olgunlaşma enstitüsü, 1.022 yaygın eğitim kurumu ve 5 farklı tür ve düzeyde açık öğretim okulu bulunmaktadır.
Halk eğitimi merkezleri her vatandaşın ilgi, istek, yetenek ve beklentilerine yönelik mesleki, sosyal, toplumsal, ekonomik, sportif ve kültürel alanlarda ücretsiz olarak düzenlediği kurslarla il, ilçe ve köylerde; ceza ve tevkif evleri, rehabilitasyon merkezleri, hastaneler, kamuya ve özel kuruluşlara ait iş yerleri, örgün eğitim kurumlarına ait binalar ve bunların dışında ihtiyaç duyulan her yerde halka eğitim hizmeti götürmektedir.
Milli Eğitim Bakanlığının köklü eğitim kurumlarından olan olgunlaşma enstitüleri; kültürel değerleri ve geleneksel sanatları araştıran, özelliklerini bozmadan geliştiren, arşivleyen, gelecek kuşaklara aktaran ulusal ve uluslararası alanlarda tanıtımını sağlayan eğitim kurumlarıdır. Eğitim öğretim, araştırma, tasarım ve üretim, tanıtım ve pazarlama bölümleri bulunan olgunlaşma enstitülerinde, sanatsal ağırlıklı eğitim ve üretim çalışmalarının yanı sıra kurs programları ve her türlü yatay ve dikey geçişlere elverişli denklik programları uygulanmaktadır.
Açık öğretim okulları örgün eğitim yaş sınırını geçen vatandaşlar ile engel durumu, tutukluluk hali, hastalık, yaşadığı yerde okul olmaması gibi nedenlerle öğrenimine devam edemeyen vatandaşlara örgün eğitim düzeyinde eğitim hizmeti sunmak için açılmış uzaktan eğitim yapan okullardır.
Türkiye’nin 81 ilinde her ilçede en az bir tane olmak üzere 998 halk eğitimi merkezi, 24 olgunlaşma enstitüsü, 1.022 yaygın eğitim kurumu ve 5 farklı tür ve düzeyde açık öğretim okulu bulunmaktadır.
Halk eğitimi merkezleri her vatandaşın ilgi, istek, yetenek ve beklentilerine yönelik mesleki, sosyal, toplumsal, ekonomik, sportif ve kültürel alanlarda ücretsiz olarak düzenlediği kurslarla il, ilçe ve köylerde; ceza ve tevkif evleri, rehabilitasyon merkezleri, hastaneler, kamuya ve özel kuruluşlara ait iş yerleri, örgün eğitim kurumlarına ait binalar ve bunların dışında ihtiyaç duyulan her yerde halka eğitim hizmeti götürmektedir.
Milli Eğitim Bakanlığının köklü eğitim kurumlarından olan olgunlaşma enstitüleri; kültürel değerleri ve geleneksel sanatları araştıran, özelliklerini bozmadan geliştiren, arşivleyen, gelecek kuşaklara aktaran ulusal ve uluslararası alanlarda tanıtımını sağlayan eğitim kurumlarıdır. Eğitim öğretim, araştırma, tasarım ve üretim, tanıtım ve pazarlama bölümleri bulunan olgunlaşma enstitülerinde, sanatsal ağırlıklı eğitim ve üretim çalışmalarının yanı sıra kurs programları ve her türlü yatay ve dikey geçişlere elverişli denklik programları uygulanmaktadır.
Açık öğretim okulları örgün eğitim yaş sınırını geçen vatandaşlar ile engel durumu, tutukluluk hali, hastalık, yaşadığı yerde okul olmaması gibi nedenlerle öğrenimine devam edemeyen vatandaşlara örgün eğitim düzeyinde eğitim hizmeti sunmak için açılmış uzaktan eğitim yapan okullardır.
Halk eğitim merkezlerinde çeşitli yaş ve eğitim düzeyindeki kişilere kurslar verilmektedir.
