Loading...

SAVUNMA SANAYİİ ALANINDAKİ GELİŞMELER

B
İlinen tarihe göre; Hunların menzil ve darbe gücü yüksek çift kavisli yayları imal etmesiyle M.Ö. 3. yüzyıla kadar dayanan harp endüstrimiz, Gaznelilerin savaş fillerini zırhla giydirmesinden Selçukluların donanma inşa etmesine kadar birçok alanda kendi döneminin ilklerinden olmuştur.

Sonrasında; daha ilk yıllarında tersaneciliğini geliştiren, Avrupa ordularında henüz yokken Topçu Ocağı kuran; Baruthane, Tophane-i Amire, Tersane-i Amire gibi kurumlarla silah sanayiine her daim önem veren, asırlar boyunca dünyaya top, tüfek, gemi başta olmak üzere silah sanayisi ihracatı yapan bir Osmanlı görülmektedir.

Cumhuriyetin ilk yıllarında Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün liderliğinde başlatılan sanayi hamlesinde savunma sanayiinin de yer alması, Vecihi Hürkuş, Şakir Zümre, Nuri Demirağ, Nuri Killigil gibi müteşebbislerin çabaları da maalesef iç ve dış engellemeler karşısında zayıf düşmüş, sonrasında Türkiye savunma sanayiinde neredeyse tamamen dışa bağımlı hale gelmiştir.

Özellikle Kıbrıs Barış Harekatı’yla ülkemize önce tehditle başlayan, ardından ambargoyla devam eden süreç, kendi kendine yeten bir savunma sanayiimiz olması zorunluluğunu bir kez daha ortaya koymuştur.

Halkımızın destek ve teveccühleriyle kurulan silahlı kuvvetlerimizi güçlendirme vakıfları eliyle hayata geçen Aselsan, TUSAŞ, Havelsan ve sonrasında Roketsan gibi kurumlar bu sürecin ürünleridir.

1985 yılında Turgut Özal’ın Başbakanlığı döneminde; yerli ve modern savunma sanayiinin geliştirilmesi ve Türk Silahlı Kuvvetlerinin modernizasyonu amacıyla Savunma Sanayii Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (SAGEB) kurulmuştur.

Daha sonra yapısı değiştirilerek adı Savunma Sanayii Müsteşarlığı olan kurum, 2000’li yıllara kadar yerli üretim ve off-set projeleriyle beraber ülkelerarası ortak programlara ağırlık vermiştir.
2004 yılı Mayıs ayında dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan başkanlığında yapılan Savunma Sanayii İcra Komitesi toplantısı, dış kaynaklardan sağlanan hazır alımların terk edilmesi ve milli savunma sanayimizin öncelikli kaynak olarak yapılandırılmasıyla adeta bir dönüm noktası olmuştur.

2017 yılında Cumhurbaşkanlığına bağlanan Savunma Sanayii Müsteşarlığı, 2018 yılında Cumhurbaşkanlığı Hükûmet Sisteminde yeniden yapılandırılmış ve Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) ismiyle çalışmalarına devam etmiştir.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın desteği ve kararlı duruşuyla Türk savunma sanayiimiz; SSB koordinasyonunda; ana yüklenicileri, alt yüklenicileri, KOBİ’leri, araştırma kuruluşları, üniversiteleri, geliştirdiği özgün ürünleri ve ihracatıyla ülkemizin en önemli sektörlerinden biri haline gelmiştir.

2002 yılında sadece 62 savunma projesi yürütülürken, bugün bu sayı 750’yi geçmiştir. Bu projelerin yaklaşık yarısı son 5 yılda başlatmıştır.

2002 yılında yaklaşık 5,5 milyar dolar bütçeli savunma projeleri yürütülürken, bugün, ihale süreci devam eden projelerle 75 milyar doların üzerinde bir büyüklüğe ulaşılmıştır.

2002’de savunma sanayiinde faaliyet gösteren firma sayısı 56 iken, bugün aynı alanda yaklaşık 1500 firma faaliyet göstermektedir.

Aynı tarihlerde yıllık 1 milyar dolar olan ciro rakamı, bugün yılda 10 milyar doları bulmuştur.

2002 yılında yalnızca 248 milyon dolar olan savunma ve havacılık ihracatı, 2021 yılı itibariyle 3 milyar 224 milyon dolarla tarihin en yüksek rakamına ulaşmıştır.

Aynı tarihlerde savunma sanayiinde AR-GE’ye ayrılan bütçe sadece 49 milyon dolar iken, bugün yıllık 1.6 milyar doları geçmiştir.
Türk Savunma Sanayii'nin Başlıca Projeleri
Deniz Projeleri
MİLGEM
Türkiye dünyada savaş gemisi tasarlayan, inşa ve idamesini yapan 10 ülkeden biridir.

Yüzde yüz yerli tasarım, ilk milli savaş gemimiz olan MİLGEM Projesi'nde TCG Heybeliada, TCG Büyükada, TCG Burgazada ve TCG Kınalıada Deniz Kuvvetlerimizin hizmetine sunulmuştur. ADA Sınıfı Korvetlerin devamı niteliğindeki İ-Sınıfı Fırkteynlerin ilki olan MİLGEM Projesinin Beşinci gemisi İSTANBUL’un inşasına başlanmıştır. Fırkateynlerin devamı olacak MİLGEM 6-7-8. Gemilerin ihale süreci başlatılmıştır.
F513 TCG Burgazada
Amfibi Gemiler
Yerli ve milli imkânlarla tasarlanıp, geliştirilen TCG Bayraktar ve TCG Sancaktar gemileri amfibi harekât, araç ve personel nakli, ateş desteği ve gerektiğinde doğal afetlerde yardım ile acil destek hizmetleri imkânıyla Türkiye'nin deniz gücünün dünya denizlerinde temsiline katkı sağlayacaktır. Her iki gemi de Deniz Kuvvetleri Komutanlığına teslim edilmiştir.
L 402 TCG Bayraktar
Çok Maksatlı Amfibi Hücum Gemisi
Denizlerimizde asgari bir tabur büyüklüğündeki bir kuvveti ana üs desteği gerektirmeksizin, kendi lojistik desteği ile kriz bölgesine intikal ettirebilecek Çok Maksatlı Amfibi Hücum Gemisi TCG Anadolu’nun inşası sürmektedir. İHA inip kalkabilecek geminin 2022 yılında teslim edilmesi planlanmaktadır. Türkiye bu hacimde gemiye sahip sayılı ülkelerden biri olacaktır.
TCG Anadolu Çok Maksatlı Amfibi Hücum Gemisi
Diğer Deniz Araçları Projeleri
Test ve Eğitim Gemisi TCG-Ufuk, Lojistik Destek Gemisi, Tuzla Sınıfı Karakol Botları, Denizaltı Kurtarma Ana Gemisi MOSHIP, Süratli Devriye Botları, Yeni SAT botları, Kontrol Botları, Acil Müdahale Dalış Eğitim Botları, MTA Oruç Reis Sismik Araştırma Gemisi, Sahil Güvenlik Arama Kurtarma Gemisi gibi platformlarla denizlerimizde yeni teknolojiler ve önemli kabiliyetler kazanılmaya devam edilmektedir.
Yeni tip denizalti
Yeni Tip Denizaltılarımızdan ilki olan Piri Reis denize indirildi, diğer denizaltılarımızın inşası ise sürmektedir. Yerli ve milli son teknoloji silah ve sensörler ile donatılmış olan gemilerimiz ve denizaltılarımızla donanmamız çok daha güçlü ve caydırıcı olacaktır. 6 adet Yeni Tip Denizaltımızın donanmamıza teslimatının 2022’den itibaren başlaması planlanmıştır.
İnsansız Deniz Araçları (İDA)
İnsansız hava ve kara araçlarında ülkemizin edindiği kabiliyetleri deniz alanına da taşımak maksadıyla insansız su üstü ve su altı araçlarına yönelik yeni projeler üzerinde çalışılmaktadır. ULAQ silahlı insansız deniz aracının seri üretimine başlanmıştır. ALBATROS sürü insansız deniz araçlarının testleri sürmektedir.
Kara Projeleri
ALTAY Ana Muharebe Tankı
Ülkemizin modern ana muharebe tankı ihtiyacı doğrultusunda ortaya çıkan ALTAY Projesi’nde ilk yerli ana muharebe tankı tasarlanmış ve geliştirilmiştir. ALTAY tankının seri üretimi için sözleşme imzalanmıştır. Hâlihazırda tankların üretimine yönelik alt yapının kurulum faaliyetleri ve yurt dışı kaynaklı alt sistemlerin yerlileştirilmesi çalışmalarına devam edilmektedir. Milli güç grubu geliştirilmesi çalışmaları eş zamanlı yürütülmektedir.

FIRAT M60T Projesi kapsamında envanterdeki tanklarımızın modernizasyonu günün teknolojisine uygun olarak gerçekleştirilmiş ve tanklarımız M60TM konfigürasyonuna yükseltilmiştir. Ayrıca Proje kapsamında PULAT Aktif Koruma Sistemi kalifikasyon faaliyetleri tamamlanmıştır. Leopard 2A4 tanklarının da günümüz modern muharebe koşullarına uygun olarak yeteneklerinin artırılması faaliyetleri başlamıştır.
ALTAY Ana Muharebe Tankı
Zırhlı Kara Araçları
Askeri birlikler ile güvenlik güçlerinin meskûn mahal ve kırsal alanlar dâhil olmak üzere her türlü bölge ve arazi şartlarında harekât ihtiyaçlarına cevap veren, yüksek koruma ve hareket kabiliyetlerine sahip Kirpi, Kirpi II, Ejder Yalçın, Pars, Vuran gibi çeşitli konfigürasyonlardaki zırhlı araçlar artık Türk savunma sanayii tarafından yerli ve milli olarak üretilmektedir. Ayrıca Türk savunma sanayii dünyanın dört bir tarafına ihraç ettiği ürünlerle dünyanın önde gelen kara aracı üreticilerinden biri olmuştur.

Kara Kuvvetleri Komutanlığının ihtiyaçlarını karşılamak için KAPLAN ve PARS Silah Taşıyıcı Araçların teslimatları başlamıştır. Araçlar üzerinde yerli ve milli OMTAS tanksavar füzeleri ile envanterde yer alan tanksavar füzeleri için ihtiyaç duyulan kuleler de proje kapsamında geliştirilmektedir.

Ülkemizde bir ilk olan Yeni Nesil Kriminal İnceleme Aracı Projesi kapsamında üretilen ilk KIRAÇ araçları, Emniyet Genel Müdürlüğüne teslim edilmiştir.
Ejder Yalçın
İnsansız Kara Araçları (İKA)
Hafif, orta ve ağır sınıf olmak üzere üç ayrı kategoride insansız kara araçları projeleri başlatılmıştır. Hafif ve orta sınıf İKA’ların teslimatlarına başlamış, Ağır Sınıf İnsansız Kara Aracı Projesi devam etmektedir.
Barkan Orta Sınıf İnsansız Kara Aracı
Motor Projeleri
Uçak, tank, hafif zırhlı araç, helikopter, insansız hava aracı ve füze sistemlerinin motor ve güç aktarma sistemlerinin geliştirilip üretilmesi amacıyla projeler başlatılmıştır. ANKA insansız hava aracı, yerli motorla ilk uçuşunu başarıyla gerçekleştirmiş olup bu motorun farklı varyasyonları üzerinde çalışmalar sürmektedir. Gökbey’de kullanılacak turboşaft motorunun geliştirme ve test süreçleri devam etmektedir. ALTAY Tankı için geliştirilen BATU tank motoru ilk prototipi ile Yeni Nesil Hafif Zırhlı Araçlar için geliştirilen UTKU motor ve transmisyonun ilk prototipi çalıştırılmıştır. SOM ve ATMACA füzelerinde kullanılacak KTJ3200 Turbojet Motorunun ilk tesliminin 2022 yılı içinde yapılması planlanmaktadır. Yeni Turbojet Motoru ARAT Projesi başlatılmıştır.
Hava Savunma Sistemi Projeleri
Portatif özelliğiyle kara, hava ve deniz platformlarımıza entegre edilebilecek Sungur Hava Savunma Sistemi geliştirilmiştir. Orta ve yüksek irtifa füzeleri ile uçakları aşarak gelen tehditleri alçak irtifada tespit, teşhis ve tahrip ederek kara birliklerinin hava savunmasını sağlamak için KORKUT Alçak İrtifa Hava Savunma Sistemimizi geliştirilmiş ve seri üretime geçilmiştir. Deniz versiyonu olan GÖKDENİZ Yakın Hava Savunma Sisteminin ilk olarak 2022 yılı içerisinde İSTANBUL fırkateynine entegre edilmesi planlanmıştır. Askeri üs, liman, tesis ve birliklerin hava tehditlerinden korunması amacıyla hava araçlarına, seyir füzelerine, havadan karaya atılan füzelere ve insansız hava araçlarına karşı Hisar hava savunma sistemleri geliştirilmiştir. HİSAR A+ ve HİSAR O+ sistemleri tüm unsurlarıyla teslim edilmiştir. Ayrıca Uzun Menzilli Bölge Hava ve Füze Savunma Sistemi ihtiyacının tamamen yerli olarak karşılanması için SİPER Projesi başlatılmıştır.
Hisar Hava Savunma Sistemi
Mühimmat ve Füze Projeleri
Stratejik ve taktik düzeylerde satıhtan ve havadan, satha atılabilen füze ve roket sistemlerinin geliştirme ve seri üretimleri gerçekleştirilmiştir. Havadan havaya ve deniz unsurlarından yine satha atılacak füze sistemlerinin geliştirme süreçleri devam etmektedir. Orta ve alçak irtifalarda hava ve füze savunma amacıyla kullanılacak füze sistemlerinin geliştirme safhasında önemli mesafe katedilmiştir. Bunların yanı sıra insansız hava araçları başta olmak üzere faydalı yük taşıma kapasitesi kısıtlı olan platformlardan atılmak üzere mini akıllı mühimmatlar geliştirilerek seri üretime geçilmiştir. Ayrıca konvansiyonel bombaların, yüksek hassasiyetle hedeflerini bulmaları maksadıyla geliştirilen güdüm kitleri sahada etkin bir biçimde kullanılmaktadır.

Bu kapsamda geliştirilen ve üretilen mühimmatlara örnek olarak Bora, TRLG-230, K+, SOM, SOM-J, Gökdoğan, Bozdoğan, Atmaca, AKYA, KARAOK, OMTAS, UMTAS, MAM-C, MAM-L, Bozok, Hassas Güdüm Kiti HGK, Kanatlı Güdüm Kiti KGK, Lazer Güdüm Kiti LGK, Teber, Nüfuz Edici Bomba ve Minyatür Bomba verilebilir. Kara, deniz ve hava platformlarından atılabilecek, bu alanda yeni bir konsept sunan yeni nesil seyir füzesi ÇAKIR projesi başlatılmıştır.
Atmaca Seyir Füzesi
Lazer Silah Sistemi Projeleri
Savunma Sanayii Başkanlığı koordinasyonunda Lazer Teknolojileri Mükemmeliyet Merkezi kurulmuştur. Yüksek Güçlü Lazer Geliştirilmesi Projesi kapsamında geliştirilen prototip ürünün kabul işlemleri tamamlanmıştır. Ayrıca mobil bir sistem olarak tasarlanan Araca Monteli Lazer Sisteminin kabulü gerçekleştirilmiştir. ALKA sisteminin kullanıcı ihtiyaçları doğrultusunda farklı platform ve güç seviyelerinde tedarik edilmesi amacıyla Lazer Silah Sistemleri Tedariki Projesi başlatılmıştır. 
Elektromanyetik Fırlatma Sistemi Projeleri
Yurt içindeki mevcut kabiliyetlerin bir araya getirilerek ülke güvenliği için ihtiyaç duyulacak sistemlerin geliştirilmesi ve bu alanda firma/kurumlar arasında oluşturulacak iş birliği ve sinerji ile geleceği şekillendirecek bir misyon üstlenmesi amacıyla Savunma Sanayii Başkanlığı koordinasyonunda Elektromanyetik Fırlatma Teknolojileri Mükemmeliyet Merkezi kurulmuştur.
Silah Projeleri
Türk Silahlı Kuvvetlerinin istekleri ve taktik sahanın gerekleri doğrultusunda, her türlü arazi ve iklim koşulunda sorunsuz bir biçimde hizmet verebilecek piyade tüfekleri tamamen yerli ve milli imkânlarla tasarlanıp üretilmiştir. MPT-76 tasarımı temel alınarak üretilen çeşitli varyasyonlarının yanı sıra bu tüfeklerle uyumlu, gece ve gündüz harekât etkinliğini sürdürmek gibi ek faydalar sağlayan cihazlar da geliştirilmiştir. Ayrıca yerli ve milli olarak üretilen 5,56 mm Piyade Tüfeği ve Özgün Yerli Tabanca METE’ler geliştirilmekle beraber teslimatları sürmektedir. Ayrıca piyade tüfeklerine uyumlu bombaatarların teslimatları sürmektedir. Deniz ve kara platformları için uzaktan komutalı silah sistemleri teslimatları gerçekleştirilmiştir. 20 mm döner namlulu burun topunun yurt içinde geliştirilmesi amacıyla 20 mm Top Geliştirilmesi Projesi başlatılmıştır. Ön tasarım aşaması tamamlanan top sisteminin geliştirme faaliyetleri sürdürülmektedir. 25 mm kara platformlarında kullanılan top sisteminin yerlileştirilmesi amacıyla 25 mm Kara Topu Projesi başlatılmıştır. Platformlar için geliştirilen ilk milli 7,62 mm Makineli Tüfeklerin (PMT 7,62) teslimatları 2021 yılı içinde başlamıştır. Birden fazla çeşit mühimmat atabilen ilk çoklu bombaatarımız TG40-BA geliştirilmiştir.
Milli Piyade Tüfeği MPT-76
Ekipman ve Teçhizatlar
Güvenlik güçlerimizin operasyon sahasında güvenliklerinin artırılması ve modern araç gereç ve sistemlerle teçhiz edilmesi amacıyla yürütülen projeler kapsamında yerli ve milli olarak geliştirilen ekipmanların teslimatları sürmektedir. Daha önce yurt dışından tedarik edilen sistemlerin milli imkanlarla geliştirilmesi amacıyla yürütülen projeler çerçevesinde; çeşitli tip ve özelliklerde optik sistemler (gece, gündüz ve termal dürbünler, keskin nişancı dürbünü, nişangah vb.), mayın ve patlayıcı tespitinde kullanılan dedektörler, lazer mesafe ölçer, balistik koruyucu başlıklar yüksek miktarlarda üretilerek teslimatlara devam edilmektedir. Operasyonlarında fark oluşturacak sistemler, güvenlik güçlerimizin öneri ve talepleri doğrultusunda geliştirilmektedir. 7.62 ve 5.56 makineli tüfekler için kesintisiz atış imkanı sağlayan Taşınabilir Mühimmat Sistemleri ve muhtelif ergonomik el bombası ekipmanları güvenlik güçlerimizin kullanımına sunulmaktadır.
Radar ve Elektronik Harp Projeleri
KORAL projesiyle düşman hatlarındaki elektronik haberleşme ve radar sistemlerini köreltme anlamında önemli kabiliyetler kazanılmıştır. Ayrıca sistemin daha gelişmiş versiyonu olan KORAL-2 projesine başlanmıştır. Uçak entegrasyonunun başlatıldığı HAVASOJ projesiyle de bu alanda dünyada sayılı ülkenin sahip olduğu bir kabiliyete ulaşılması hedeflenmektedir. Çok uzun menzilde su üstü ve hava hedeflerinin tespit ve takibini gerçekleştirecek ve gemide bulunan mermiyi hedefe yönlendirecek Çok Amaçlı Faz Dizinli Radar-ÇAFRAD sistemi yerli ve milli imkânlarla geliştirilmektedir. Türkiye, artık sınırlı sayıda ülkenin sahip olduğu yüksek teknoloji radar geliştirme ve üretme yeteneğini yakalamıştır. KARAKULAK, SANCAK, VURAL, ILGAR gibi elektronik muhabere sistemlerimizle bu alandaki kabiliyetlerimiz zenginleşmiştir. Savaş uçakları için tasarlanmış ASELPOD Gelişmiş Hedefleme Podu Elektro-Optik Keşif, Gözetleme ve Hedefleme Sistemi teslimatları başlamıştır. F-16 uçaklarımıza Milli Dost Düşman Tanıma Tanıtma Sistemi (IFF Mod-5) entegre edilmiştir. F-16 AESA Burun Radarı Geliştirilmesi Projesi başlatılmıştır. Muhtelif projeler kapsamında elektronik destek ve elektronik taarruz sistemleri ile dinleme ve kestirme sistemlerinin teslimatları sürmektedir. Mini/Mikro İHA Tespit Radar Sistemleri de güvenlik güçlerimizin kullanımındadır. SİHA’larımızda kullanılan kameralara yurt dışından ambargo gelince ülkemizde geliştirilip üretilmiştir. Bu kapsamda CATS kameralarımızın teslimatlarına devam edilmiştir.
KORAL Elektronik Harp Sistemi
El Yapımı Patlayıcı (EYP) ile Mücadele Projeleri
Yurt içi ve yurt dışı terörizmle mücadele faaliyetlerindeki en dinamik tehdit türlerinden biri olan el yapımı patlayıcılar (EYP) ile mücadele kapsamında farklı teknik özelliklerde araç, sırt ve çanta tipi karıştırıcı/köreltici sistemlerin teslimatları gerçekleştirilmiştir. Ayrıca EYP yüklü mini/mikro İHA’lara karşı etkili taşınabilir karıştırıcı sistemler ile tespit almaçlarının teslimatları yapılmıştır.
Yeni Nesil Haberleşme Teknolojileri
Artan askeri ve sivil veri haberleşmesi ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla 4.5 G haberleşme sistemi milli yazılım ve donanım bileşenlerinin geliştirilmesi hedeflenmekte olup 4.5 G teknolojilerine yönelik milli imkân ve kabiliyetler artırılarak mobil haberleşme teknolojilerine yönelik dışa bağımlılığın azalması beklenmektedir. ULAK Projesi ile geliştirilen baz istasyonları, ülke çapında hizmet vermeye başlamış ve şu ana kadar 2000’e yakın sahada kullanıma sunulmuştur.
AR-GE Faaliyetleri
Savunma Sanayii ürünlerinin ileri teknoloji alanlarında yerlilik oranının artırılması, ihtiyaç duyulan kritik sistem ve alt sistemlerin teknolojilerinin yerlileştirilmesi amacıyla yürütülmekte olan AR-GE faaliyetleri kapsamında; katmanlı imalat teknolojileri, kızılötesi teknolojileri, lazer ve elektromanyetik, elektro optik ve kameralar, yapay zeka ve otonomi, geniş bant mobil haberleşme ve harp sistemleri, enerjik malzemeler ve KBRN teknolojileri üzerine çalışmalar sürmektedir. Savunma sanayiimizde muhtelif teknolojilerde 100’den fazla AR-GE projesi yürütülmektedir.
Siber Güvenlik
Kamu ve özel, askeri ve sivil siber güvenlik alanındaki bütün ihtiyaçların yerli ve milli çözümlerle karşılanması için SSB koordinasyonunda Türkiye Siber Güvenlik Kümelenmesi kurulmuştur. Kümelenmeye üye 200 firma bu alanda yerli-milli çözümler üretmektedir. Ayrıca mesleki liselerde öğrenci ve öğretmenlere siber güvenlik eğitimleri verilmektedir. Çeşitli yarışma ve programlarla kabiliyetli öğrencilere ve başlangıç seviyesindeki firmalara destek sağlanmaktadır.

“BENİM TÜRKİYEM”

Siz de sizin gözünüzden Türkiye'yi anlatarak bize katkıda bulunabilirsiniz.