ÇALIŞMA HAYATI
Ü
lkede yaşayan Türk ve yabancı vatandaşlar ile yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarının sosyal güvenliği; Anayasa ve yasalar ile ikili ve çok taraflı uluslararası sosyal güvenlik sözleşmeleriyle teminat altına alınmıştır.
Anayasa’nın 60. maddesinde; “Herkes, sosyal güvenlik hakkına sahiptir. Devlet bu güvenliği sağlayacak gerekli tedbirleri alır ve teşkilatı kurar.” hükmü yer almaktadır. 5502 sayılı Kanun gereğince; SSK, Emekli Sandığı ve BAĞ-KUR, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) çatısı altında birleştirilmiştir. Ülkede sosyal güvenlik sisteminin finansmanı devlet, işçi ve işveren tarafından sağlanmaktadır.
SGK, sosyal sigortacılık ilkelerine dayalı, etkin, adil, kolay erişilebilir, aktüeryal ve mali açıdan sürdürülebilir, çağdaş standartlarda sosyal güvenlik sistemini yürütmekle görevlidir.
2022 yılı Mayıs ayı itibarıyla SGK’da toplam aktif sigortalı sayısı 25.303.323’e; SGK’dan aylık alan kişi sayısı ise 13.801.016’a ulaşmıştır.
Ayrıca Anayasamızın 53. maddesine eklenen fıkra ile memurların da örgütlenmesi sağlanmış ve memur sendikaları da kurulmuştur. 12 Eylül 2010 tarihli Anayasa değişikliği ile kamu görevlilerine toplu sözleşme yapma hakkı getirilmiştir. Toplu sözleşme hükümleri, sözleşmenin yapıldığı tarihi takip eden iki mali yıl için geçerlidir.
Anayasa’nın 60. maddesinde; “Herkes, sosyal güvenlik hakkına sahiptir. Devlet bu güvenliği sağlayacak gerekli tedbirleri alır ve teşkilatı kurar.” hükmü yer almaktadır. 5502 sayılı Kanun gereğince; SSK, Emekli Sandığı ve BAĞ-KUR, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) çatısı altında birleştirilmiştir. Ülkede sosyal güvenlik sisteminin finansmanı devlet, işçi ve işveren tarafından sağlanmaktadır.
SGK, sosyal sigortacılık ilkelerine dayalı, etkin, adil, kolay erişilebilir, aktüeryal ve mali açıdan sürdürülebilir, çağdaş standartlarda sosyal güvenlik sistemini yürütmekle görevlidir.
2022 yılı Mayıs ayı itibarıyla SGK’da toplam aktif sigortalı sayısı 25.303.323’e; SGK’dan aylık alan kişi sayısı ise 13.801.016’a ulaşmıştır.
Ayrıca Anayasamızın 53. maddesine eklenen fıkra ile memurların da örgütlenmesi sağlanmış ve memur sendikaları da kurulmuştur. 12 Eylül 2010 tarihli Anayasa değişikliği ile kamu görevlilerine toplu sözleşme yapma hakkı getirilmiştir. Toplu sözleşme hükümleri, sözleşmenin yapıldığı tarihi takip eden iki mali yıl için geçerlidir.
Öte yandan “Sosyal Güvenlik Reformu” çerçevesinde çıkarılan, 1 Ekim 2008 tarihinde tüm hükümleri yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile sigorta hak ve yükümlülüklerinin eşitlendiği, mali olarak sürdürülebilir tek bir emeklilik sigortası sisteminin kurulması; nüfusun tamamına eşit, kolay ulaşılabilir ve kaliteli sağlık hizmeti sunumunu finanse eden genel sağlık sigortası sistemi oluşturulmuştur.
5510 sayılı Kanun’un yürürlük tarihinden sonra ilk defa işe başlayanlar için yaşlılık ve emeklilik aylığı almaya hak kazanma şartları; 2036 yılına kadar tüm statülerde kadınlar için 58, erkekler içinse 60 yaş olacak, 2036 yılında sonra yaşlar kademeli olarak artırılıp 2048 tarihi itibarıyla kadın ve erkekler için 65 olarak eşitlenecektir. Bu yasa ile ayrıca ülkedeki herkes genel sağlık sigortası kapsamına alınmış ve 18 yaşına gelmemiş olan her bireyin, hiçbir şart aranmaksızın sağlık hizmetlerinden yararlanması sağlanmıştır.
5510 sayılı Kanun’un yürürlük tarihinden sonra ilk defa işe başlayanlar için yaşlılık ve emeklilik aylığı almaya hak kazanma şartları; 2036 yılına kadar tüm statülerde kadınlar için 58, erkekler içinse 60 yaş olacak, 2036 yılında sonra yaşlar kademeli olarak artırılıp 2048 tarihi itibarıyla kadın ve erkekler için 65 olarak eşitlenecektir. Bu yasa ile ayrıca ülkedeki herkes genel sağlık sigortası kapsamına alınmış ve 18 yaşına gelmemiş olan her bireyin, hiçbir şart aranmaksızın sağlık hizmetlerinden yararlanması sağlanmıştır.
İşsizlik Sigortası
“İşsizlik Sigortası” 25 Ağustos 1999 tarihinde TBMM tarafından 4447 sayılı Kanun’la kabul edilerek Türk çalışma hayatındaki yerini almıştır.
İşsizlik sigortası, kapsama giren tüm sigortalılar için zorunlu olup ülke düzeyinde 1 Haziran 2000 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
İşsizlik sigortası kapsamında beş farklı uygulama bulunmakta olup işsizliğin birey, aile ve toplum üzerinde meydana getirdiği sosyal ve ekonomik zararların en aza indirilmesi amaçlanmaktadır.
Kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalan, prim ödeme ve çalışma süresi şartlarını sağlayan kişilere, ödedikleri prim gün sayısına bağlı olarak 6, 8 ve 10 ay süreyle “İşsizlik Ödeneği” ödemesi yapılmaktadır.
İşsizlik sigortası, kapsama giren tüm sigortalılar için zorunlu olup ülke düzeyinde 1 Haziran 2000 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
İşsizlik sigortası kapsamında beş farklı uygulama bulunmakta olup işsizliğin birey, aile ve toplum üzerinde meydana getirdiği sosyal ve ekonomik zararların en aza indirilmesi amaçlanmaktadır.
Kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalan, prim ödeme ve çalışma süresi şartlarını sağlayan kişilere, ödedikleri prim gün sayısına bağlı olarak 6, 8 ve 10 ay süreyle “İşsizlik Ödeneği” ödemesi yapılmaktadır.
Genel ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerle iş yerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılması veya süreklilik koşulu aranmaksızın iş yerinde faaliyetin tamamen veya kısmen en az dört hafta süreyle durdurulması hallerinde, iş yerinde üç ayı aşmamak üzere sigortalılara çalışamadıkları dönem için “Kısa Çalışma Ödeneği” ile gelir desteği sağlanmaktadır.
Konkordato ilan edilmesi, aciz vesikası alınması, iflas veya iflasın ertelenmesi nedenleri ile işverenin ödeme güçlüğüne düştüğü hallerde işçilerin üç aylık ödenmeyen ücret alacaklarını karşılamak amacıyla “Ücret Garanti Fonu Uygulaması” yürütülmektedir.
Doğum yapan kadınlar ile üç yaşından küçük çocuğu evlat edinen kadın veya erkek çalışanların analık izninin bitiminden itibaren doğum sayısı ve durumuna bağlı olarak 60 ila 360 gün arasında haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin kullandığı dönemde, gerekli başvuru ve prim ödeme şartlarını sağlayanlara “Doğum ve Evlat Edinme Sonrası Yarım Çalışma Ödeneği” ödenmektedir.
Konkordato ilan edilmesi, aciz vesikası alınması, iflas veya iflasın ertelenmesi nedenleri ile işverenin ödeme güçlüğüne düştüğü hallerde işçilerin üç aylık ödenmeyen ücret alacaklarını karşılamak amacıyla “Ücret Garanti Fonu Uygulaması” yürütülmektedir.
Doğum yapan kadınlar ile üç yaşından küçük çocuğu evlat edinen kadın veya erkek çalışanların analık izninin bitiminden itibaren doğum sayısı ve durumuna bağlı olarak 60 ila 360 gün arasında haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin kullandığı dönemde, gerekli başvuru ve prim ödeme şartlarını sağlayanlara “Doğum ve Evlat Edinme Sonrası Yarım Çalışma Ödeneği” ödenmektedir.
Turizm Ülkesi Türkiye
Geleneksel Sanatlar
Tiyatro
Türk Mutfağında
Öne Çıkan Lezzetler
Öne Çıkan Lezzetler
