EKONOMİ
2
020 yılında COVID-19 pandemisi nedeniyle küresel ekonomide arz ve talep yönlü büyük bir şok yaşanmış ve küresel ekonomi derin bir resesyona girmiştir. Ancak dünya genelinde aşılamadaki hızlanma ve ABD başta olmak üzere gelişmiş ülkelerde uygulamaya konulan genişleyici para ve maliye politikalarının etkisiyle 2021 yılında küresel ekonomide toparlanma gerçekleşmiştir.
Ekonominin canlanmasıyla küresel ekonomide talep artışı gözlenmiş ve küresel tedarik zincirindeki aksamalar neticesinde ülkemiz ürünlerine talep artışı söz konusu olmuştur. Türkiye 2021 yılında pandeminin ardından artan talebe hızlı bir cevap vererek büyük bir avantaj yakalamıştır. 2021 yılında ihracat, bir önceki yıla kıyasla %32,8 artışla 225,2 milyar dolara ulaşmıştır. Bu değer ile 200 milyar dolar eşiği aşılarak tüm zamanların en yüksek yıllık ihracat rakamı gerçekleşmiş ve Türkiye’nin dünya ihracatından aldığı pay %1’in üzerine çıkmıştır.
Ekonominin canlanmasıyla küresel ekonomide talep artışı gözlenmiş ve küresel tedarik zincirindeki aksamalar neticesinde ülkemiz ürünlerine talep artışı söz konusu olmuştur. Türkiye 2021 yılında pandeminin ardından artan talebe hızlı bir cevap vererek büyük bir avantaj yakalamıştır. 2021 yılında ihracat, bir önceki yıla kıyasla %32,8 artışla 225,2 milyar dolara ulaşmıştır. Bu değer ile 200 milyar dolar eşiği aşılarak tüm zamanların en yüksek yıllık ihracat rakamı gerçekleşmiş ve Türkiye’nin dünya ihracatından aldığı pay %1’in üzerine çıkmıştır.
TÜİK
2021 yılında ithalat ise %23,6 artışla 271,4 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Böylelikle 2021 yılında dış ticaret hacmi bir önceki yıla göre %27,6 artarak 496,6 milyar dolar olmuş, ihracatın ithalatı karşılama oranı 5,7 puan artışla %83,0 olarak gerçekleşmiştir. Enerji hariç olarak karşılama oranı ise 11,7 puan artışla %98,2 seviyesine çıkmıştır.
Genel Ticaret Sistemine (GTS) göre dış ticaret hacmi; 2019’da 391, 2020’de 389, 2021’de ise 497 milyar ABD doları seviyesine ulaşmıştır. 2021 yılında toplam dış ticaret hacmi içerisinde ihracat 225 milyar ABD doları ile %45, ithalat da 271 milyar ABD doları ile %55 paya sahip olmuştur.
Genel Ticaret Sistemine (GTS) göre dış ticaret hacmi; 2019’da 391, 2020’de 389, 2021’de ise 497 milyar ABD doları seviyesine ulaşmıştır. 2021 yılında toplam dış ticaret hacmi içerisinde ihracat 225 milyar ABD doları ile %45, ithalat da 271 milyar ABD doları ile %55 paya sahip olmuştur.
Dış Ticaretin Sektörel Yapısı
Uluslararası standart sanayi sınıflamasına (ISIC Rev.4) göre 2020 yılında ihracat içerisinde tarım, ormancılık ve balıkçılığın %3.5, madenciliğin %1.7, imalat sanayisinin %94.3 ve diğer sektörlerin %0.5’lik pay sahibi olduğu; 2021 yılında ise ihracat içerisinde tarım, ormancılık ve balıkçılığın %3.2, madenciliğin %1.8, imalat sanayisinin %94.5 ve diğer sektörlerin %0.5’lik pay sahibi olduğu görülmektedir.
2021 yılında bir önceki yıla göre 97 faslın 94’ünde ihracat artışı görülürken ihracatta en fazla paya sahip fasıllar sırasıyla 87-Motorlu Kara Taşıtları, 84-Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, 72- Demir ve çelik, 85-Elektrikli makina ve cihazlar, aksam ve parçaları ile 71-İnciler, kıymetli taş ve metal mamulleri, madeni paralardır.
2021 yılında bir önceki yıla göre 97 faslın 94’ünde ihracat artışı görülürken ihracatta en fazla paya sahip fasıllar sırasıyla 87-Motorlu Kara Taşıtları, 84-Kazanlar, makinalar, mekanik cihazlar ve aletler, 72- Demir ve çelik, 85-Elektrikli makina ve cihazlar, aksam ve parçaları ile 71-İnciler, kıymetli taş ve metal mamulleri, madeni paralardır.
TÜİK
TÜİK
2021 yılında toplam ihracat içerisindeki ara malları ihracatının payı %51.14, yatırım malları ihracatının payı %11.03 olarak gerçekleşmiştir.
Türkiye’nin ithalat yapısına bakıldığında ham madde (ara malları) ithalatının toplam ithalat içerisindeki payının yüksek seviyelerde olduğu, bunu yatırım mallarının takip ettiği görülmektedir. 2021 yılında ham madde ithalatının payı bir önceki yıla göre 3,1 puan artarak %77,5; tüketim ve yatırım mallarının payları ise sırasıyla 1,8 ve 1,3 puan düşüş göstererek %9,2 ve %13,3 olmuştur.
Türkiye’nin ithalat yapısına bakıldığında ham madde (ara malları) ithalatının toplam ithalat içerisindeki payının yüksek seviyelerde olduğu, bunu yatırım mallarının takip ettiği görülmektedir. 2021 yılında ham madde ithalatının payı bir önceki yıla göre 3,1 puan artarak %77,5; tüketim ve yatırım mallarının payları ise sırasıyla 1,8 ve 1,3 puan düşüş göstererek %9,2 ve %13,3 olmuştur.