Marmaray’ın Asırlık Öyküsü
Marmaray Projesi, ilk olarak 1860’lı yıllarda Sultan Abdülmecid tarafından dile getirilmiştir.
1892 yılında Sultan 2. Abdülhamit Han, Fransızlara bugünkü ile aynı olmayan proje çizdirmiştir.
1979 yılında Marmaray tekrar gündeme gelmiş, ancak somut bir adım atılamamıştır.
Bundan sonraki yıllarda da zaman zaman gündeme gelen Marmaray Projesi’nin ihalesi 2003 yılında yapılmış ve 9 Mayıs 2004’de temeli atılarak projenin inşaatına fiilen başlanmıştır.
Marmaray Boğaz Tüp Geçişinin Özellikleri
Marmaray’ın denizin altında bulunan 1.4 kilometrelik kısmında uç uca birleştirilmiş 11 tüp yer almaktadır. Denizin dibi TBM (Tunnel Boring Machine) diye tabir edilen tünel delme makinesi ile delinmiştir. Daha sonra tüpler buraya yerleştirilirken üzerine kaya dolgular yapılarak üstü kapatılmıştır. Dolayısıyla denizin dibine inildiğinde Marmaray Boğaz Tüp Geçişini görmek mümkün değildir.
Türk ve Japon firmaların ortaklığında ileri teknoloji ile inşa edilen Marmaray, dünyanın birçok ülkesinde kullanılan güvenilir bir sistemdir ve depreme dayanıklıdır.
Marmaray Setlerinin Özellikleri
Marmaray setlerinin maksimum hızı 105 km/saat, işletme hızı 80 km/saat.
20 adet 5’li setlerin kapasitesi 1637 (oturan 248, ayakta 1387 yolcu)
34 adet 10’lu setlerin kapasitesi 3.056 (oturan 508, ayakta 2548 yolcu)
Bütün vagonlarda klima, kamera izleme sistemi, yangın ihbar sistemi ile hem yazılı hem sesli yolcu bilgilendirme sistemleri bulunmaktadır.
Setlerin her vagonunda engelli yolcular için ayrılmış özel bölümler yer almaktadır.
İşletmeye açıldığı günden Haziran 2022 tarihine kadar yaklaşık 715,3 milyon kişiye hizmet veren Marmaray’da 2022 yılında günde ortalama 499 bin yolcu taşınırken bu sayı bazı yoğun günlerde 648 bine kadar ulaşmıştır.
Asrın Projesi Marmaray, hem İstanbul’un şehir içi toplu ulaşımının hem ana hat yolcu taşımacılığının hem de kıtalar arası yük taşımacılığının mihenk taşı olarak hizmet vermektedir.
Yüksek hızlı trenler Marmaray’dan geçiş yaparak Halkalı’ya kadar ulaşarak İstanbul’un Avrupa yakasındaki vatandaşlar için büyük kolaylık sağlamaktadır.
Bakü-Tiflis-Kars Demir Yolu Hattı ve Orta Koridor’un altın halkasını oluşturan Marmaray ile Çin’den Avrupa’ya kadar olan büyük bir hinterlanttaki yükler kesintisiz bir şekilde taşınmaktadır. Marmaray’dan yük treni geçmeye başladığı 17.04.2020 tarihinden 17.05.2022 tarihine kadar Avrupa yönüne 958, Asya yönüne 870 olmak üzere toplam 1828 yük treni Marmaray’dan geçiş yaptı. Büyük çoğunluğu uluslararası yük olan 1828 tren ile 1,5 milyon ton yük Marmaray‘dan geçiş yaparak taşınmıştır.
Marmaray, metrobüs, tramvay ve diğer raylı sistemlerle entegrasyon halinde hizmet vermektedir. Böylece İstanbul’un birçok yerine ekonomik, hızlı ve konforlu bir şekilde ulaşmak mümkün olmaktadır.
Dünya şehri İstanbul’un şehir içi toplu ulaşımına köklü çözümler getiren Marmaray ile ayrıca binlerce araç sahibinin Marmaray'ı tercih ederek trafikten çekilmesi, binlerce ton zehirli gazın çevreye salınımı engellenirken binlerce liralık zehirli gaz maliyetinden de tasarruf sağlanmaktadır.
Diğer taraftan, Marmaray'ı tercih edenlerin diğer ulaşım araçlarını kullananlara göre ortalama bir saat zaman tasarrufu sağladığı esas alındığında, milyonlarca saat zaman tasarrufu yapılmaktadır.
Marmaray’da Bulunan Kalıntılarla İstanbul’un Tarihi Değişti
Marmaray Projesi tarihi gerçekleri de değiştirmiştir. Bulunan tarihi kalıntılarla İstanbul'un bilinen tarihi 6 bin yıldan 8 bin 500 yıllık bir sürece dayandığı belirlenmiştir.
Marmaray, Dünyanın En Önemli Projelerinden Birisidir
Asya ile Avrupa kıtaları arasında kesintisiz demiryolu taşımacılığına imkân sağlayan Marmaray, dünyanın en önemli projelerinden birisidir.
İstanbul kent içi yolcu taşımacılığının bel kemiği olan Marmaray’ın 13.6 kilometrelik Ayrılık Çeşmesi-Kazlıçeşme kesimi Cumhuriyetimizin 90. yıl dönümü olan 29 Ekim 2013 tarihinde hizmete alınmıştır. Böylece adeta bir rüya gerçeğe dönüşmüştür. 1.4 km’lik Marmaray Boğaz Tüp Geçişi ile Asya ile Avrupa kıtalarına demiryolu ile 4 dakikada geçmek mümkün hale gelmiştir.
Projenin tamamını kapsayan 76.3 kilometrelik Gebze-Halkalı kesimi ise 13 Mart 2019 tarihinde işletmeciliğe açıldı.
43 istasyona sahip Marmaray ile Gebze-Halkalı Hattı'nda seyahat süresi ortalama 108 dakikaya inmiştir.