ÇEVRE, ŞEHİR VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ
A
sırlardır insanlığa hizmet etmiş ve insanlığın üretim alanı olan şehirlerimiz, her ne kadar birden fazla disiplinin konusu olarak değerlendirilse de şehirlerin ve şehircilik kültürünün merkezinde her zaman insan ve onun çevresi ile kurduğu iletişim olmuştur. Şehircilik geleneklerimiz doğrultusunda her zaman insanı ve doğayı önceleyen bir anlayışla kentlerimiz doğa ile bütünlük sağlayacak şekilde tasarlanmıştır. Hızla artan kent nüfusu ve şehir merkezlerindeki sanayi alanlarının gelişmesi sebebiyle kamusal alanların ve yeşil alanların ihtiyacı artmıştır. Kentsel yaşam koşullarının iyileştirilmesi doğrultusunda, gelişmenin temel unsurlarından olan halkın doğa ile buluşabildiği yeşil alanların çoğaltılması son derece önemlidir. Yaşam kalitesini yükselten; dünyadaki ekolojik ve toplumsal değişimlerin getirdiği sorunlara çözümü esas alan, çevresel unsurları öne çıkartan projeler üretilmektedir. Bu anlamda ülkemizde şehircilik alanında son yıllarda atılmış en önemli adımlardan biri Millet Bahçeleri Projeleri’dir. Günümüzde, kentlerdeki nüfus artışına paralel olarak kişi başına düşen yeşil alan miktarının çoğaltılması, özellikle kent merkezlerinde insan-doğa ilişkisini korumak şehircilik politikalarımızda önemli bir yer tutmaktadır.
Tarihimizde Tanzimat Dönemi sonrası halkın sosyalleşmesi ve yaşam kalitesinin geliştirilmesi için yapılan çalışmalar neticesinde ortaya çıkan millet bahçesi uygulamasının ilk örnekleri, 1869 yılında yapılan Taksim Millet Bahçesi, 1870’de açılan Kısıklı Millet Bahçeleri ile Sarıkaya Millet Bahçesi ve Sultanahmet Millet Bahçesi olmuştur. Cumhuriyet döneminde ise Başkent Ankara’da Birinci Meclis Binası karşısındaki Ulus Millet Bahçesi simgesel yeşil alanlar arasındadır. Günümüzde ise 23 Mayıs 2018 tarihinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Yeşil şehir vizyonu kapsamında yaşam kalitesinin artırılması ve iklim değişikliğine uyumu teminen şehirlerimizde Millet Bahçeleri yapılması" kararı ile yeşil alanların artırılması hedeflenmiştir.
Farklı kullanım kriterlerine sahip birçok alanda (stat-askeri alan-kapatılan havaalanları vb.) çevreyle uyumlu tasarlanan projeler doğrultusunda yapılan dönüşümlerle millet bahçeleri oluşturulmuştur. Ülke genelinde kapasite ve/veya yoğunluk sebebi ile vasıflarını yitirmiş alanların “millet bahçesi” kavramı ile yeniden işlevlendirilmesi için Samsun Canik, Batman, Sakarya, Sivas, Trabzon Avni Aker, Eskişehir, Diyarbakır Yenişehir, Mersin, Kocaeli Derince, Gaziantep, Giresun, Hatay ve Ankara Cebeci stadyumlarının yerine millet bahçeleri yapılmıştır.
Millet bahçeleri fiziksel anlamda da hem küresel ısınma hem de afet risklerinin mümkün olduğunca azaltılabilmesi için planlı bir müdahalenin artık ciddi şekilde ele alınması gerekliliğinin ve farkındalığının bir sonucu olarak kentlerimizin sağlıklı gelişimine yeni bir boyut kazandırmış, hatta ülke imarına güçlü bir soluk katmıştır.
2018 yılı itibariyle vatandaşların kentsel yaşam kalitesinin yükseltilmesi amacıyla, Türkiye genelinde ülke tarihinin en büyük Millet Bahçeleri Projesi başlatılmıştır. On Birinci Kalkınma Planı’nın (2019-2023), “Yaşanabilir Şehirler, Sürdürülebilir Çevre” bölümünde “sağlıklı yaşam alanları oluşturmak, kentsel yeşil alan standartlarını ve yaşam kalitesini yükseltmek için millet bahçelerinin 81 ilde yaygınlaştırılacağı, 2023 yılına kadar 81 milyon m2 alanda Millet Bahçesi çalışmalarının ÇŞİDB, TOKİ, İLBANK ve belediyelerin finansmanıyla yürütüleceği” belirtilmiştir. Ülkemizde bu tarih itibariyle estetik, ekolojik, sürdürülebilir ve rekreatif değeri yüksek olan yeşil alanların oluşturulması; kentlerin tarihi ve kültürel özelliklerini de yansıtan özgün peyzaj düzenlemeleri ile kentsel mekana katkı sunan yeni nesil rekreasyon alanlarının geliştirilmesi için büyük bir seferberlik başlatılmıştır. Millet bahçeleri aynı zamanda vatandaşların sosyalleşme alanı olduğu kadar başta deprem olmak üzere afetlerde de kentin toplanma alanları olarak kullanılmaktadır. Millet bahçelerinin planlama ve projelendirme aşamalarında öncelikle kentin büyüklüğü ve nüfus yoğunluğu dikkate alınmakta, asgari alansal büyüklük önem arz ettiğinden en az 15.000 m2 büyüklüğünde kamuya ait alanlar üzerinde proje geliştirilmektedir. Millet bahçelerinin düzenlenmesindeki yer seçimi, kent içerisindeki ulaşım imkânları ve erişilebilirliğe göre planlanmaktadır. Millet bahçeleri kent bütününde yeşil akslar oluşturmaya uygun, diğer alanlarla birlikte kent ekolojisini destekleyebilecek şekilde tasarlanmaktadır.
Tarihimizde Tanzimat Dönemi sonrası halkın sosyalleşmesi ve yaşam kalitesinin geliştirilmesi için yapılan çalışmalar neticesinde ortaya çıkan millet bahçesi uygulamasının ilk örnekleri, 1869 yılında yapılan Taksim Millet Bahçesi, 1870’de açılan Kısıklı Millet Bahçeleri ile Sarıkaya Millet Bahçesi ve Sultanahmet Millet Bahçesi olmuştur. Cumhuriyet döneminde ise Başkent Ankara’da Birinci Meclis Binası karşısındaki Ulus Millet Bahçesi simgesel yeşil alanlar arasındadır. Günümüzde ise 23 Mayıs 2018 tarihinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Yeşil şehir vizyonu kapsamında yaşam kalitesinin artırılması ve iklim değişikliğine uyumu teminen şehirlerimizde Millet Bahçeleri yapılması" kararı ile yeşil alanların artırılması hedeflenmiştir.
Farklı kullanım kriterlerine sahip birçok alanda (stat-askeri alan-kapatılan havaalanları vb.) çevreyle uyumlu tasarlanan projeler doğrultusunda yapılan dönüşümlerle millet bahçeleri oluşturulmuştur. Ülke genelinde kapasite ve/veya yoğunluk sebebi ile vasıflarını yitirmiş alanların “millet bahçesi” kavramı ile yeniden işlevlendirilmesi için Samsun Canik, Batman, Sakarya, Sivas, Trabzon Avni Aker, Eskişehir, Diyarbakır Yenişehir, Mersin, Kocaeli Derince, Gaziantep, Giresun, Hatay ve Ankara Cebeci stadyumlarının yerine millet bahçeleri yapılmıştır.
Millet bahçeleri fiziksel anlamda da hem küresel ısınma hem de afet risklerinin mümkün olduğunca azaltılabilmesi için planlı bir müdahalenin artık ciddi şekilde ele alınması gerekliliğinin ve farkındalığının bir sonucu olarak kentlerimizin sağlıklı gelişimine yeni bir boyut kazandırmış, hatta ülke imarına güçlü bir soluk katmıştır.
2018 yılı itibariyle vatandaşların kentsel yaşam kalitesinin yükseltilmesi amacıyla, Türkiye genelinde ülke tarihinin en büyük Millet Bahçeleri Projesi başlatılmıştır. On Birinci Kalkınma Planı’nın (2019-2023), “Yaşanabilir Şehirler, Sürdürülebilir Çevre” bölümünde “sağlıklı yaşam alanları oluşturmak, kentsel yeşil alan standartlarını ve yaşam kalitesini yükseltmek için millet bahçelerinin 81 ilde yaygınlaştırılacağı, 2023 yılına kadar 81 milyon m2 alanda Millet Bahçesi çalışmalarının ÇŞİDB, TOKİ, İLBANK ve belediyelerin finansmanıyla yürütüleceği” belirtilmiştir. Ülkemizde bu tarih itibariyle estetik, ekolojik, sürdürülebilir ve rekreatif değeri yüksek olan yeşil alanların oluşturulması; kentlerin tarihi ve kültürel özelliklerini de yansıtan özgün peyzaj düzenlemeleri ile kentsel mekana katkı sunan yeni nesil rekreasyon alanlarının geliştirilmesi için büyük bir seferberlik başlatılmıştır. Millet bahçeleri aynı zamanda vatandaşların sosyalleşme alanı olduğu kadar başta deprem olmak üzere afetlerde de kentin toplanma alanları olarak kullanılmaktadır. Millet bahçelerinin planlama ve projelendirme aşamalarında öncelikle kentin büyüklüğü ve nüfus yoğunluğu dikkate alınmakta, asgari alansal büyüklük önem arz ettiğinden en az 15.000 m2 büyüklüğünde kamuya ait alanlar üzerinde proje geliştirilmektedir. Millet bahçelerinin düzenlenmesindeki yer seçimi, kent içerisindeki ulaşım imkânları ve erişilebilirliğe göre planlanmaktadır. Millet bahçeleri kent bütününde yeşil akslar oluşturmaya uygun, diğer alanlarla birlikte kent ekolojisini destekleyebilecek şekilde tasarlanmaktadır.
Şehir içerisinde millet bahçesi planlamaları aynı zamanda 100’e yakın belediyenin sınırlarından geçen ve 22 ili kapsayan ekolojik koridor çalışmalarıyla da bütünlük arz edecek şekilde oluşturulmaktadır. Şehrin içerisinden uzaklaştırılan değil, korunan alan büyüklüğünü şehirlerin içerisine doğru geliştiren ve genişleten bir yaklaşımla bu çalışmalar ülkemizin dört bir yanında yapılmaktadır. Burada “herkes için sağlıklı şehir” ilkesiyle ülkemizin her noktasında tüm vatandaşların yeşil alanlara erişilebilirliği arttırılacaktır.
Projeler kapsamında kıraathane, kütüphane, çay bahçesi, seyir terasları, büfeler, sanat atölyeleri, piknik alanları, engelsiz parklar, koşu ve yürüyüş parkurları, bisiklet yolları gibi sosyal ve kültürel işlevi olan donatılara yer verilmektedir. Bu sayede vatandaşların sosyalleşebileceği, aile bireyleri ile ev dışında verimli zaman geçirebilecekleri yeni alanlar oluşturulmaktadır. Millet bahçelerindeki yapılarda ve yapısal peyzajda arazinin doğal eğimine uygun tasarımlarla yerleştirilmesine özen gösterilmektedir.
ÇŞİDB’nın koordinasyonunda yürütülen Millet Bahçesi Projeleri ile 2023 yılında tamamlanması öngörülen 81 ilde 81 milyon m2 millet bahçesi hedefi kapsamında 81 ilde, 67 milyon 756 bin 900 m2 alanda, 447 adet millet bahçesi çalışmaları devam etmektedir. TOKİ tarafından 217 adet millet bahçesi inşa edilirken, yerel yönetimler, Emlak Konut ve İlbank tarafından da millet bahçeleri inşa edilmektedir. Cumhuriyetimizin 98. kuruluş yıl dönümünde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın katılımlarıyla, Ankara’da Başkent Millet Bahçesi’nin açılışı gerçekleştirilmiş, Ankara’nın merkezinde, herkesin ulaşabileceği önemli bir yaşam alanı oluşturulmuştur. 700 bin m2 alana sahip olan Başkent Millet Bahçesi’nin %94’ü yeşil ve açık alan olarak tanzim edilmiş, biyolojik göletler ve su ögeleriyle doğal yaşam alanı oluşturulmuş, 83 ayrı türden oluşan 10.133 nitelikli ağaç ve bitki türü ile zenginleştirilmiştir. Proje alanı içerisinde ayrıca devlet törenlerinin, özel gün ve hafta kutlamalarının, şenliklerin yapılacağı büyük bir alan tesis edilmiştir. İçeriğiyle zengin bir millet kıraathanesi; çocuklar için çocuk oyun alanları, sanat atölyeleri, konferans salonu, spor sahaları, buz pisti, açık hava sineması projelendirilmiştir. İnsanlarımızın kaynaşma imkânı bulacağı, bölge kültürlerinin tanıtılacağı ve yöresel ürünlerin de sergilenebileceği pazar yerleri inşa edilmiştir.
Türkiye’nin marka değeri en yüksek şehri İstanbul’da günde bir milyon kişinin ziyaret edebileceği yaklaşık 5 milyon m2’lik büyük bir yaşam alanı Millet Bahçesi’ne dönüştürülmektedir. 29 Mayıs 2022 tarihinde, fethin yıl dönümünde; yaklaşık 2 milyon m2 olan birinci etaba ilk fidan dikimi yapılarak tarihin ve medeniyetin kalbi olan İstanbul’da yeşil bir koridor oluşturulması planlanmıştır. Bu alan; eğitim, kültür, spor gibi çok sayıda faaliyetlerin yapılabileceği sosyal donatıların yanında içinde tarihi zeytin ağaçlarının bulunduğu 145 bin 300 nitelikli ağaç türü ile de zenginleştirilecektir. Ayrıca Atatürk Havalimanı Millet Bahçesi içerisinde yapılan bisiklet yolları ile sportif faaliyetlere olanak tanınması ve ülke genelinde çevreci yaklaşımların desteklenmesi hedeflenmiştir.
Projeler kapsamında kıraathane, kütüphane, çay bahçesi, seyir terasları, büfeler, sanat atölyeleri, piknik alanları, engelsiz parklar, koşu ve yürüyüş parkurları, bisiklet yolları gibi sosyal ve kültürel işlevi olan donatılara yer verilmektedir. Bu sayede vatandaşların sosyalleşebileceği, aile bireyleri ile ev dışında verimli zaman geçirebilecekleri yeni alanlar oluşturulmaktadır. Millet bahçelerindeki yapılarda ve yapısal peyzajda arazinin doğal eğimine uygun tasarımlarla yerleştirilmesine özen gösterilmektedir.
ÇŞİDB’nın koordinasyonunda yürütülen Millet Bahçesi Projeleri ile 2023 yılında tamamlanması öngörülen 81 ilde 81 milyon m2 millet bahçesi hedefi kapsamında 81 ilde, 67 milyon 756 bin 900 m2 alanda, 447 adet millet bahçesi çalışmaları devam etmektedir. TOKİ tarafından 217 adet millet bahçesi inşa edilirken, yerel yönetimler, Emlak Konut ve İlbank tarafından da millet bahçeleri inşa edilmektedir. Cumhuriyetimizin 98. kuruluş yıl dönümünde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın katılımlarıyla, Ankara’da Başkent Millet Bahçesi’nin açılışı gerçekleştirilmiş, Ankara’nın merkezinde, herkesin ulaşabileceği önemli bir yaşam alanı oluşturulmuştur. 700 bin m2 alana sahip olan Başkent Millet Bahçesi’nin %94’ü yeşil ve açık alan olarak tanzim edilmiş, biyolojik göletler ve su ögeleriyle doğal yaşam alanı oluşturulmuş, 83 ayrı türden oluşan 10.133 nitelikli ağaç ve bitki türü ile zenginleştirilmiştir. Proje alanı içerisinde ayrıca devlet törenlerinin, özel gün ve hafta kutlamalarının, şenliklerin yapılacağı büyük bir alan tesis edilmiştir. İçeriğiyle zengin bir millet kıraathanesi; çocuklar için çocuk oyun alanları, sanat atölyeleri, konferans salonu, spor sahaları, buz pisti, açık hava sineması projelendirilmiştir. İnsanlarımızın kaynaşma imkânı bulacağı, bölge kültürlerinin tanıtılacağı ve yöresel ürünlerin de sergilenebileceği pazar yerleri inşa edilmiştir.
Türkiye’nin marka değeri en yüksek şehri İstanbul’da günde bir milyon kişinin ziyaret edebileceği yaklaşık 5 milyon m2’lik büyük bir yaşam alanı Millet Bahçesi’ne dönüştürülmektedir. 29 Mayıs 2022 tarihinde, fethin yıl dönümünde; yaklaşık 2 milyon m2 olan birinci etaba ilk fidan dikimi yapılarak tarihin ve medeniyetin kalbi olan İstanbul’da yeşil bir koridor oluşturulması planlanmıştır. Bu alan; eğitim, kültür, spor gibi çok sayıda faaliyetlerin yapılabileceği sosyal donatıların yanında içinde tarihi zeytin ağaçlarının bulunduğu 145 bin 300 nitelikli ağaç türü ile de zenginleştirilecektir. Ayrıca Atatürk Havalimanı Millet Bahçesi içerisinde yapılan bisiklet yolları ile sportif faaliyetlere olanak tanınması ve ülke genelinde çevreci yaklaşımların desteklenmesi hedeflenmiştir.
Küresel ısınmanın iklim değişikliğine olan etkileri ve ekosisteme verdiği zararlar, toplu taşıma ağlarına olan yatırımı ve çevre dostu araçların kullanımını zorunlu hale getirmiştir. Şehir merkezlerindeki trafik yoğunluğu sebebiyle mikromobilitenin etkinleştirilmesi, yaygınlaştırılması ve çevreci ulaşım ağının geliştirilmesi hem ekonomik hem de toplumsal sağlık boyutuyla önem arz etmektedir. Alt ve üst yapı çalışmalarıyla bisiklet yolları ve park alanları inşa edilmeye başlanmış, bisiklet kullanıcılarının şehir merkezlerinde de ulaşımını rahatlatacak faaliyet planları hazırlanmıştır. Türkiye’de son yıllarda gerçekleştirilen millet bahçeleri projesi dalga dalga bütün şehirlere yayılırken, önümüzdeki süreçte kişi başına düşen yeşil alan miktarı da artmış olacak, yeni yaşam alanları çoğaltılarak vatandaşların doğayla iç içe yaşamaları sağlanacaktır.
Ekosisteme destek verecek, küresel iklim değişikliğinin olumsuz etkilerinin en aza indirilmesine katkı sağlayacak ekolojik koridorlar ülke genelinde yaygınlaştırılmaktadır. Doğal ekolojik koridorların yanı sıra inşa edilecek yeni yapay ekolojik koridorlarla; doğal tabiat alanlarımız, milli parklarımız, millet bahçeleri ve şehir içindeki yeşil alanlarla ilişkilendirilmektedir. Ekolojik koridorlar, ekolojik bütünlüğe ve toplum sağlığına büyük katkılar sağlamaktadır.
Çevrenin korunması konusunda farkındalık oluşturmak amacıyla 1972 yılında düzenlenen Birleşmiş Milletler Çevre Konferansı’ndan bu yana 5 Haziran’da “Dünya Çevre Günü” kutlanıyor. Ülkemizde de çevre farkındalığını artırmak amacıyla; Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 2022 yılında ilk defa düzenlenen Türkiye Çevre Haftasını ülkemizde ilan etmiştir. Çevre Haftası boyunca gerçekleştirilen paneller ve sergiler eşliğinde yaşanabilir dünya üzerindeki sorumluluklarımız tartışılmış; 5 Haziran Çevre Gününde Ankara Başkent Millet Bahçesi’nde kutlamalar yapılmış; çocuklara yönelik çevre etkinlikleri düzenlenmiştir. Bu etkinliklerin de yapıldığı alanlar olarak millet bahçeleri çevre haftasının ruhuna uygun bir şekilde devlet-millet buluşmalarının yapıldığı, geleneklerin yaşatıldığı bir alan olarak da etkinleştirilmiştir. Bu bilinç ve sorumlulukla ve de “insanın en hikmetli eylemi şehir kurma eylemidir” anlayışıyla Türkiye olarak şehirlerimizi, ayrılmaz parçası yeşil tabiat alanları ile inşa ederek bu hikmetin gelecek nesillere aktarılması hedeflenmektedir.
Ekosisteme destek verecek, küresel iklim değişikliğinin olumsuz etkilerinin en aza indirilmesine katkı sağlayacak ekolojik koridorlar ülke genelinde yaygınlaştırılmaktadır. Doğal ekolojik koridorların yanı sıra inşa edilecek yeni yapay ekolojik koridorlarla; doğal tabiat alanlarımız, milli parklarımız, millet bahçeleri ve şehir içindeki yeşil alanlarla ilişkilendirilmektedir. Ekolojik koridorlar, ekolojik bütünlüğe ve toplum sağlığına büyük katkılar sağlamaktadır.
Çevrenin korunması konusunda farkındalık oluşturmak amacıyla 1972 yılında düzenlenen Birleşmiş Milletler Çevre Konferansı’ndan bu yana 5 Haziran’da “Dünya Çevre Günü” kutlanıyor. Ülkemizde de çevre farkındalığını artırmak amacıyla; Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 2022 yılında ilk defa düzenlenen Türkiye Çevre Haftasını ülkemizde ilan etmiştir. Çevre Haftası boyunca gerçekleştirilen paneller ve sergiler eşliğinde yaşanabilir dünya üzerindeki sorumluluklarımız tartışılmış; 5 Haziran Çevre Gününde Ankara Başkent Millet Bahçesi’nde kutlamalar yapılmış; çocuklara yönelik çevre etkinlikleri düzenlenmiştir. Bu etkinliklerin de yapıldığı alanlar olarak millet bahçeleri çevre haftasının ruhuna uygun bir şekilde devlet-millet buluşmalarının yapıldığı, geleneklerin yaşatıldığı bir alan olarak da etkinleştirilmiştir. Bu bilinç ve sorumlulukla ve de “insanın en hikmetli eylemi şehir kurma eylemidir” anlayışıyla Türkiye olarak şehirlerimizi, ayrılmaz parçası yeşil tabiat alanları ile inşa ederek bu hikmetin gelecek nesillere aktarılması hedeflenmektedir.
Turizm Ülkesi Türkiye
Geleneksel Sanatlar
Tiyatro
Türk Mutfağında
Öne Çıkan Lezzetler
Öne Çıkan Lezzetler
